استاندارد هایی در مورد چگونگی مدیریت شرکت ها وجود دارد.اگر این استانداردها را سازمان بین المللی استاندارد تصویب کند در قالب یک ایزو میگنجد.
سیتم مدیریتی hse به معنی سازوکارهای مدیریت ایمنی سلامت و محیط زیست طبق استاندارد های بین المللی است.وقتی از سیستم های مدیریت صحبت میکنیم هر شرکت میتواند سیستم مدیریت مخصوص به خود را داشته باشد. این سیستم میتواند کارآمد یا ناکارامد باشد. به همین دلیل سیستم های مدیریتی که سازمان بین المللی استاندارد منتشر کرده است یک انتخاب مناسب برای نشان دادن این است که یک مجموعه به شیوه کارآمد و صحیحی مدیریت میشود.
ایزو چیست؟
مرجع سیستم مدیریتی یا به عبارت دیگر ایزو ISO، یک سازمان بین المللی استاندارد سازی International است.
در واقع ایزو یک سازمان بین المللی است که استانداردهایی را تهیه میکند و توسعه میدهد. این استانداردها در زمینه های متنوعی وجود دارد. به طور مثال در صنعت، فناوری اطلاعات، بهداشت و ایمنی کار و … استانداردهایی وجود دارد.
وقتی میگویند یک سازمان ایزو دارد یعنی از این استانداردها پیروی میکند. اهمیت استاندارد سازی امروزه بسیار واضح و روشن به نظر میرسد. به دلیل تفاوت هایی که بین کشورها وجود دارد استاندارد سازی برای ایجاد هماهنگی و تضمین کیفیت محصولات و خدمات مورد توجه است. استفاده از این استانداردها به شرکتها کمک میکند تا بازدهی بالاتر داشته و بتوانند رقابتی تر باشند.
تاریخچه سازمان ایزو
سازمان بین المللی ایزو در سال1947 تاسیس شد. مرکز سازمان ایزو در شهر ژنو در سوئیس قرار دارد. هدف اصلی سازمان ایزو ایجاد و توسعه استانداردهایی بود تا به شرکتها و سازمان ها کمک کند به بهبود عملکرد دست پیدا کنند.
اولین استاندارد ایزو به نام استاندارد ایزو 3250 در سال 1970 توسط این سازمان منتشر شد. امروزه سازمان ISO با بیش از 160 کشور عضو یکی از بزرگترین و معتبرترین سازمانهای جهان به شمار میرود.
انواع ایزو
سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ایزو) بیش از ۲۳۰۰ استاندارد رسمی را تدوین نموده است. این استانداردها در زمینه‌های متنوعی از جمله مدیریت کیفیت، محیط زیست، بهداشت و ایمنی کار، فناوری اطلاعات، مدیریت انرژی، امنیت اطلاعات و … ایجاد و به روز رسانی شده‌اند.
لیست استانداردهای پرکاربرد ایزو
– ۹۰۰۱: مدیریت کیفیت.
– ۱۴۰۰۱: مدیریت محیط زیست.
– ۴۵۰۰۱: مدیریت انرژی.
– ۲۷۰۰۱: مدیریت امنیت اطلاعات.
– ۲۲۰۰۰: مدیریت زنجیره تأمین.
– ۲۶۲۶۲: مدیریت ریسک.
– ۲۲۷۰۱: مدیریت کیفیت لوازم پزشکی.
– ۲۰۰۰۰: مدیریت ایمنی مواد غذایی.
– ۳۷۷۰۱: مدیریت انرژی ساختمان‌ها.
– ۱۹۰۱۱: مدیریت کیفیت خدمات توریستی.
لازم به ذکر است که این لیست تنها شامل برخی از استانداردهای پر کاربرد ایزو است و استانداردهای دیگر و پرکاربردی نیز در زمینه‌های مختلف وجود دارند.
جدیدترین استاندارد ISO
جدیدترین استاندارد ایزو که در حال حاضر در دسترس است، استاندارد ایزو ۲۱۴۴۳:۲۰۲۱ است. این استاندارد با عنوان “توانمندسازی سازمان‌ها برای مدیریت ریسک‌های کنونی و آینده – الگوهای مدیریت ریسک‌ها و رویکردهای مربوط به مدیریت ریسک‌های کنونی و آینده” تدوین شده و به تازگی منتشر شده است.
مدت اعتبار گواهینامه های ISO
اعتبار یک استاندارد ISO به مدت سه سال است . پس از آن باید بازبینی و بروزرسانی گردد. این بروزرسانی ها ممکن است به دلیل تغییرات در فناوری، قوانین و مقررات، نیازهای بازار و موارد دیگر انجام شود. هدف این بروزرسانی ها اطمینان از پویایی و بهترین کارایی سیستم مدیریتی است.
CB چیست و چه کاری انجام میدهد؟
CB در ISO به معنای Certification Body است . به سازمان هایی گفته می شود که اعتبارسنجی و صدور گواهینامه برای سیستم های مدیریت مختلف را انجام می دهند. این سازمان ها باید دارای صلاحیت ها و استانداردهای لازم برای انجام این فعالیت ها باشند. به عنوان مثال، یکی از معتبرترین سازمان های CB در جهان، سازمان UKAS (United Kingdom Accreditation Service) است که در بریتانیا فعالیت می کند.
ممیزی سیستم مدیریتی ISO ایزو
ممیزی ISO به معنای بررسی و ارزیابی سیستم های مدیریت مختلف بر اساس استانداردهای ISO و با هدف صدور گواهینامه برای آنها است. در این فرآیند، یک سازمان ممیزی مستقل (مانند CB ها که در پاراگراف قبلی به آنها اشاره شد)، به سیستم های مدیریت سازمان شما بازرسی می کند تا بررسی کند که آیا آن سیستم مطابق با استانداردهای ISO است یا خیر. اگر سیستم مدیریت سازمان شما با استانداردهای ISO سازگار باشد، گواهینامه ISO برای سازمان شما صادر می شود. این گواهینامه نشان می دهد که سیستم مدیریت شما به عنوان یک سیستم کیفیت، محیط زیست، بهداشت و ایمنی و یا سایر سیستم های مدیریت، با استانداردهای ISO مطابقت دارد.
ایزو 45001 چیست؟
استاندارد ایزو 45001 یک استاندارد بین‌المللی مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای (HSE) است.این ایزو به تازگی توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) منتشر شده است. این استاندارد در سال ۲۰۱۸ به‌صورت رسمی منتشر شد و به عنوان جایگزین استاندارد OHSAS 18001 مورد استفاده قرار میگیرد. ( HSE چیست؟ )
هدف این استاندارد، ارائه یک چارچوب کلی برای مدیریت خطرات ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در سازمان‌ها است. با پیاده‌سازی این استاندارد، سازمان‌ها می‌توانند رویکردهای مدیریتی مشخصی را در قبال بهداشت و ایمنی کارکنانشان اتخاذ کنند و از طریق بهبود مداوم عملکرد ایمنی و بهداشتی خود، از خطرات احتمالی جلوگیری کنند.
استاندارد ایزو 45001 شامل مواردی از جمله تعیین مسئولیت‌های مدیریتی، ارزیابی خطرات ایمنی و بهداشتی(ارزیابی ریسک)، تدوین برنامه‌های کاهش خطر، برنامه‌ریزی برای وضعیت‌گزاری و برنامه‌های آموزشی و افزایش آگاهی کارکنان است. با پیاده‌سازی این استاندارد، سازمان‌ها می‌توانند مدیریت بهتری در زمینه بهداشت و ایمنی خود داشته باشند، هزینه‌های مرتبط با هدر رفت منابع را کاهش داده و تعهدات قانونی و اجتماعی خود در زمینه بهداشت و ایمنی را برآورده کنند. (ارزیابی ریسک چیست؟)
به‌طور کلی، استاندارد ایزو 45001 یکی از مهمترین استانداردهای مدیریتی در زمینه بهداشت و ایمنی است که به راحتی قابل پیاده‌سازی و اجرا است و میتواند بهبود مداوم در عملکرد ایمنی و بهداشتی در سازمان‌ها را به همراه داشته باشد.
ایزو سیستم مدیریتی 14000
استاندارد ISO 14001 در سال 1996 توسط سازمان بین المللی استاندارد سازی (ISO) تهیه و منتشر شد. این استاندارد ایزو در واقع نسخه به روز شده و بهبود یافته ای از استاندارد BS 7750 بریتانیاست که در سال 1992 منتشر شده بود.
استاندارد ISO 14001 برای کمک به سازمان ها در مدیریت تاثیرات محیط زیستی فعالیت های خود طراحی شده است. با اجرای سیستم مدیریت محیط زیستی مطابق با ISO 14001، سازمان ها می توانند بهبود مستمری در کارایی محیط زیستی خود را شاهد باشند.
گفتنی است که استاندارد ISO 14001 با توجه به اهمیت مسائل محیط زیستی، به سرعت شناخته شد و به عنوان یکی از مهمترین استانداردهای مدیریت محیط زیست در جهان، شناخته می شود. این استاندارد در حال حاضر در بیش از 150 کشور جهان به کار گرفته می شود و برای بسیاری از سازمان ها و شرکت ها به یکی از الزامات اساسی برای فعالیت های آنها تبدیل شده است.
