انواع اشعه UV و شاخص UV

اگر روی کره زمین زندگی میکنید باید با مخاطرات اشعه UV و UV ایندکس آشنا باشید چون شما هرروز در معرض این خطرید!

فرابنفش یا UV یک دسته از تشعشعات خورشید است. این تشعشعات در طیف الکترومغناطیس با طول موج 100 تا 400 نانومتر قرار دارد. این موجها برای سلامت انسان خطرناک هستند. میزان و شدت دریافت اسعه یو وی که با UV ایندکس یا شاخص UV نشان داده میشود. در زیر این مفاهیم را دقیقتر بررسی میکنیم.

انواع UV

طول موجهای یو وی به سه بخش تقسیم میشود. که با نامهای A و B و C نامگذاری میشود. UVC توسط جو و لایه اوزون جذب میشود. خطرناکترین نوع UV همین نوع است. اما نوع A و B نیز بی خطر نیستند!
یو وی A بین 315 تا 399 نانومتر و با قدرت نفوذ بالاست. این دسته از شیشه نیز میگذرد و به عمق پوست انسان نفوذ میکند. چروکیده شدن پوست و پیری و سرطان پوست از پیامدهای مواجهه در معرض UVA است.
یو وی B بین طول موجهای 280تا 314 نانومتر است. مقداری از این اشعه توسط لایه اوزون جذب میشود ولی مابقی به سطح زمین میرسد. این طرل موجها باعث آفتاب سوختگی سطح پوست میشود ولی از شیشه عبور نمیکند. قدرت نفوذ UVB کمتر از UVA است.
بخشی از اشعه UV خورشید که به زمین میرسد شامل 10 درصد UVB و 90 درصد UVA میباشد.

بیشترین جذب اشعه UV

حدود 65 درصد از شدت UV بین ساعات 10 تا 14 به زمین میرسد. بهتر است بدانید پوست انسان در حالت خیس حدود 4 برابر بیشتر UV را جذب میکند در مقایسه با حالت خشک خود. پوست شما در هوای ابری هم UV دریافت میکند و ابر مانع این تشعشعات نمیشود. حتی شیشه خودرو اگر رنگی نباشد 80 درصد از UVA را عبور میدهد.
UVB دارای شدتهای مختلفی در طول روز میباشد ولی UVA در تمام ساعات روز مقدار ثابتی دارد.

UVایندکس و علت اهمیتش

Uv index یک عدد است. این عدد را ادارات هوا شناسی اعلام میکنند. Uv index شاخصی از مقدار تابش پرتو فرابنفش خورشید است.
این شاخص دارای 5 سطح است که به ترتیب با رنگهای سبز، زرد، نارنجی،قرمز و بنفش علامت گذاری میشود.

سبز 1تا3
زرد 4و5
نارنجی 6و7
قرمز 8 تا 10
بنفش بالاتر از 10

محدوده سبز یو وی ایندکس
اگر شاخص یو وی 1 و 2 و 3 باشد بدون وسایل حفاظتی میتوانید ایمن باشید. در این محدوده است که در معرض آفتاب بودن برای جذب ویتامین D بسیار مفید است.
محدوده زرد یو وی ایندکس
اگر یو وی ایندکس 4 و 5 و بیشتر باشد باید از کرم های ضد آفتاب، عینک آفتابی، کلاه لبه دار و … استفاده کنید و سعی کنید در سایه بمانید. این میزان UV برای آفتاب گرفتن و برنزه شدن بدون ریسک سرطان و سوختگی و مناسب است.
جالب است بدانید UVB طول موجیست که رنگ پوست شما را تغییر میدهد. البته اگر تمایل دارید آفتاب بگیرید و رنگ پوستتان را تیره تر کنید هم نباید از ضد آفتاب غافل شوید. با استفاده از کرم های ضد آفتاب با SFP30حدود 3 درصد و با SPF50 حدود 2 درصد از اشعه UVB جذب پوست شما میشود و باعث تغییر رنگ پوست شما خواهد شد.
محدوده نارنجی
اعداد 6 و 7 میزان اشعه UV بالایی را نشان میدهند. در این حالت اگر شما در مواجهه با نور خورشید باشید امکان آفتاب سوختگی وجود دارد.
محدوده های قرمز و بنفش
در شرایطی که UV ایندکس در حد قرمز و بنفش است تا حد امکان بیرون نروید و کارهای خود را به زمان دیگری موکول نمایید.

محافظت دربرابر یو وی

برای حفاظت از پوست خود دربرابر اشعه یو وی باید، باید و باید از کرم های ضدآفتاب استفاده کنید. امروزه طیف گسترده ای از کرمههای ضد آفتاب که هم مناسب مصرف بانوان و هم آقایان باشند وجود دارد. اما به طور کلی ضد آفتابها طبق روش محافظت از پوست به دو دسته تقسیم میشود.
انواع ضد آفتاب : فیزیکی و شیمیایی

ضد آفتابهای فیزیکی

مزایا
ضد آفتابهای فیزیکی ایمنی شان خیلی بیشتر است. از این نظر که چون ضد آفتابهای شیمیایی به داخل پوست نفوذ میکنند ممکن است ریسک آلرژی را بیشتر کنند. این ضد آفتابها روی پوست به همان صورت باقی میمانند و جذب پوست نمیشود. ضد آفتابهای فیزیکی هم نوع UVA و هم UVB را منعکس میکنند و اجازه جذب به پوست را نمیدهند.
این ضد آفتابها سریع اثر میکنند و مناسب استفاده کودکان خانمهای باردار است.
معایب
ظاهر پوست را رنگ پریده و سفید میکند و حس سنگینی روی پوست ایجاد میکنند.همچنین پاک کردن ضد آفتاب فیزیکی از روی پوست راحت نیست.
این ضد آفتابها ترکیبات تیتانیوم دی اکساید و زینک اکساید دارند.

ضد آفتابهای شیمیایی

مزایا
احساس سبکی روی پوست در مقایسه با ضد آفتابهای فیزیکی محسوس است. قیمت کمتری نسبت به ضد آفتابهای فیزی دارند. ضد آفتابهای شیمیایی به راحتی از روی پوست پاک میشود. متنوع و دردسترس هستند.
معایب
باید قبل از مواجهه با نور خورشید حدود 20 دقیقه زودتر روی پوست قرار گیرد تا بهترین اثربخشی را داشته باشد. مناسب استفاده دور چشم نیستند. موقتی هستند و بعد از 1 یا 2 ساعت نیاز به استفاده مجدد است.در برخی موارد ممکن است باعث ایجاد جوشهای زیرپوستی شود.
ترکیبات ضد آفتابهای شیمیایی
homosalate – octocrylene-octisalate-avobenzone-axybenzone-octinoxate

چترهای محافظ UV

جالب است بدانید چتر های مورد استفاده برای مقابله با اثرات منفی پرتو فرابنفش باید طراحی خاصی داشته باشد تا بتواند UV را منعکس و جذب کند. لایه بیرونی این چترها نقره ای است تا پرتوهای فرابنفش را تا حد امکان منعکس کند. لایه داخلی آن آبی رنگ است تا پرتوهای منعکس نشده باقیمانده را نیز جذب کند. استفاده از این چترها مرسوم نیست. اما جهت اطلاع شما اشاره به این مورد را بی ربط ندانستیم.

عینک های آفتابی

استفاده از عینک های آفتابی که UV را عبور ندهند نیز از دیگر روشهای محافظت انسان در برابر اشعه فرابنفش خورشید است. نکات مورد نظر هنگام تهیه این عینکها شامل موارد زیر است:
– حتما UV 400 باشد.
– عینک تمام محدوده چشم و دور چشم شما را بپوشاند.
– ترجیحا شیشه با رنگ های مشکی یا قهوه ای را انتخاب نمایید و شیشه های آبی رنگ در اولویت آخر انتخاب شما باشد.
نکات HSE تکمیلی:
پیشنهاد میشود در ارزیابی ریسک های شغلی مخاطره اشعه UV را همیشه در نظر بگیرید!