روش ویلیام فاین در ارزیابی ریسک ها در HSE یکی از روشهای محبوب و کاربردی است. این روش از روش های محبوب مدیران محسوب میشود. زیرا در کنار سطح بندی و اولویت بندی ریسک ها که در همه روشهای ارزیابی ریسک وجود دارد، به بررسی ضرورت و موجه بودن هزینه های اقدامات اصلاحی هم توجه دارد.
پیش نیاز استفاده از روش William fine
ابتدا قبل از شروع روش ویلیام فاین از اینکه پیش نیازهای آن را میدانید مطمئن شوید. قبل از شروع یک ارزیابی ریسک HSE باید بدانید HSE چیست و چه اهدافی را دنبال میکند. در ادامه باید با مفهوم خطر و مخاطره و همینطور سایر اصطلاحات در HSE آشنا باشید. آشنایی با روش های شناسایی خطرات هم از الزامات اولیه ارزیابی ریسک است.
اگرموارد پیش نیاز را مطالعه کرده اید میتوانید شروع به ارزیابی ریسک کنید. در صورتی که در خصوص موارد فوق اطلاعی ندارید نیاز است به مطالب زیر مراجعه کنید و سپس به ادامه این مقاله برگردید.
HSE چیست؟
خطر و مخاطره چیست؟
ارزیابی ریسک چیست؟
چطور خطرات را بشناسیم
چرا از روش ویلیام فاین استفاده کنیم؟
در دنیای اقتصاد هر هزینه ای باید توجیه اقتصادی داشته باشد. بر اساس اینکه هزینه هایی که انجام میشود چه سود و عایدی برای شرکت دارد به موضوعات مختلف و هزینه های مختلف نگاه میشود. مدیران در هر مجموعه ای با بررسی توجیه پذیری اقتصادی هزینه ها را اولویت بندی کرده و تصمیمات لازم را میگیرند.
برای کاهش ریسک ها و مدیریت خطرات در محل کار همیشه راه کارهای متنوعی وجود دارد. هر راهکار نیاز به سرمایه گذاری شرکت و خرج مقداری از سرمایه شرکت دارد.عموما تعداد زیادی از ریسک ها نیاز به کاهش دارد. پس با تنوع زیادی از حالت های تصمیم گیری مواجه هستیم.
برای اینکه بتوانید بهتر متوجه این نیاز به اولویت بندی باشید برای شما یک مثال میزنیم. به طور مثال برای بهبود وضعیت یک کارگاه خیاطی هم نیاز به بیشتر شدن نور هست هم بهبود تهویه. از طرفی تعداد زیادی سوسک و موش هم در فضای کارگاه دیده میشود. ارتفاع میزها و صندلی ها هم با هم متناسب نیست و باعث کمردرد و گردن درد کارگران شده است. خب در این شرایط نیاز به اولویت بندی است.
برای هر اقدامی باید هزینه ای بپردازیم. در بهترین حالت این هزینه میتواند صرف وقت باشد ولی عموما هزینه مالی هم با خود به همراه دارد.
برای اولویت بندی این هزینه ها به بهترین شکل ممکن نیاز به یک شاخص داریم. ارزیابی ریسک ویلیام فاین همان روش ارزیابی ریسک ایده آل برای اولویت بندی ریسک ها و بررسی دقیق توجیه پذیری هزینه هاست.
بهتر است کجا از روش William fine استفاده کنیم؟
بهترین مورد برای استفاده از این متد وقتی هست که مواجهه با خطرات قابل اندازه گیری و مشخص باشد. مثلا برای ارزیابی ریسک مواجهه با سرو صدای زیاد یا مواد شیمیایی خطرناک گزینه مناسبی محسوب میشود. ولی برای میزان مواجهه های غیر ملموس یا غیرقابل تشخیص جواب خیلی دقیقی از این روش به دست نمی آید.
با توجه به اینکه میزان قابل توجیه بودن یا نبودن هزینه را نیز مشخص میکند بیشتر برای مواقعی که بحث مبالغ بالای سرمایه گذاری مطرح است کاربرد دارد. در صورتی که بودجه خاصی برای هزینه کردن وجود ندارد بهتر است از این روش استفاده نکنیم. این متد بر اساس مبالغ دلاری پایه ریزی شده است. با توجه به نوسانات بازار ارز ممکن است استفاده از این روش کمی اغراق آمیز به نظر برسد و نیاز به به روز رسانی مکرر داشته باشد. پس استفاده از این روش در زمان ثبات بازار ارز منطقی تر به نظر میرسد.
روش ویلیام فاین چطور است؟
در این روش عدد ریسک از حاصل ضرب احتمال وقوع، شدت پیامد و میزان مواجهه با خطر به دست می آید. طبقه بندی ها و جداول این متد در ادامه مشخص شده است. در نهایت با استفاده از این جداول اعداد به دست آمده در هم ضرب میشود و یک عدد ریسک به دست می آید. با توجه به جدول نهایی یا با تصمیم شخص مدیر نرخ های اضطراری برای اقدامات اصلاحی مشخص میشود. اگر عدد ریسک بیشتر از میزان مورد نظر باشد وارد مرحله محاسبه میزان هزینه قابل قبول جهت کاهش ریسک میشویم.
طبق فرمول هزینه از تقسیم نمره ریسک بر حاصلضرب فاکتور هزینه در درجه تصحیح به دست می آید. اگر هزینه بیشتر از 10 باشد قابل قبول و اگر کمتر از 10 باشد غیر قابل قبول است.
فرمولها:
Risk factor = C *E*P
در این فرمول C شدت پیامد است.
E میزان مواجهه با خطر را نشان میدهد.
P احتمال وقوع پیامد را مشخص میکند.
هر سه عدد بالا از جدول های مخصوص این روش استخراج میشود. و طبق روش فاین اگر عدد به دست آمده بیشتر از 200 باشد نیاز به اقدام فوری در راستای کاهش خطر وجود دارد.
بین 90 تا 199 نیاز به بررسی و کمتر از 89 سطح ریسک غیر اضطراری است.
J= R/ CF*DC
R همان ریسک به دست آمده از فرمول بالاست.
CF فاکتور هزینه و DC درجه تصحیح است. این دو عدد نیز طبق جداول مربوطه مشخص میشود. اگر حاصل J بیشتر از 10 باشد هزینه های اقدامات کنترلی قابل قبول است در غیر این صورت توجیه اقتصادی ندارد.
جداول مورد استفاده در روش ویلیام فاین
مقایسه با روش JHA و JHA
در روش jsa و jha عدد ریسک از حاصلضرب احتمال وقوع شدت پیامد به دست می آید در حالی که در روش فوق یک پارامتر دیگر هم حضور دارد. میزان مواجهه با خطر مورد نظر در jha و jsa مورد بررسی قرار نمیگیرد.
مقایسه با روش FMEA
در متد FMEA علاوه بر احتمال وقوع و شدت پیامد ما به نرخ شناسایی خطر و کشف آن هم توجه میکنیم. درواقع در این روش هم ریسک از ضرب سه عدد حاصل میشود. اما عدد سوم نرخ کشف خطر است نه میزان مواجهه.
چه کسانی از این این روش استفاده کنند؟
اگر …
میخواهید با زبان مدیران صحبت کنید،
شخص تصمیم گیرنده هستید و نمیدانید چطور باید برای کاهش ریسک ها هزینه کنید،
بودجه ی محدودی دارید ولی میخواهید به بهترین حالت آن را خرج کنید،
یا به دنبال بهینه ترین حالت ممکن در شرایط کاری هستید و میخواهید با کمترین هزینه بیشترین مقدار کاهش ریسک حوادث را داشته باشید
باید به دنبال روش William fine باشید.
